Rehabilitacja wzroku osób słabowidzących

Rehabilitacja wzroku to subdyscyplina tyflopedagogiki, czyli działu pedagogiki specjalnej poświęconego edukacji i terapii osób niewidomych i słabowidzących. Polega na prowadzeniu indywidualnych zajęć zgodnie z możliwościami i potrzebami dziecka słabowidzącego tak, aby w pełni mogło wykorzystywać wzrok do wszelakiej aktywności (nauki, zabawy, poruszania się, czynności dnia codziennego).

Rehabilitacją wzroku (terapią widzenia) obejmowane są dzieci i młodzież z zaburzeniami wzroku, w tym kwalifikowane do grupy osób słabowidzących i niewidzących. Terapia ta zakłada pracę z dzieckiem, jak i z rodzicami dziecka (instruktaże, porady, wskazówki, konsultacje).

Terapia widzenia – rehabilitacja wzroku to wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzrokową dla dzieci od 2-3 mies. życia do wieku wczesnoszkolnego ze zdiagnozowanym okulistycznie schorzeniem wzroku lub poważną wadą refrakcji (niedowidzeniem, chorobą zezową, zaburzeniami, konwergencji, akomodacji, trudnościami szkolnymi takimi jak zaburzenia umiejętności pisania lub/ i czytania, zaburzeniami pamięci wzrokowej i słuchowej, oraz koncentracji, podejrzeniem dysleksji oraz oczopląsem)

Obejmuje:

• Funkcjonalną diagnozę widzenia dziecka oraz ocenę wykorzystywania umiejętności wzrokowych do celów poznawczych
• wspomaganie rozwoju dzieci zagrożonych opóźnieniami rozwojowymi z tytułu uszkodzenia narządu wzroku
• rozwijanie podstawowych umiejętności wzrokowych (długiej fiksacji, płynnego śledzenia obiektów wzrokowych, przenoszenia spojrzenia sakkad, akomodacji, konwergencji)
• rozwijanie umiejętności kontroli motoryki gałek ocznych podczas zabaw odpowiednio dobranymi do możliwości wzrokowych dziecka zabawkami
• naukę rozumienia relacji przestrzennych między przedmiotami w otoczeniu, radzenia sobie z zaburzonym poczuciem głębi, brakiem widzenia przestrzennego
• rozwijanie funkcji percepcyjnych wzrokowych takich jak: porównywanie i identyfikowanie przedmiotów i ich reprezentacji obrazkowych, wewnętrznych szczegółów, kolorów, kształtów, pamięci wzrokowej, figur i znaków abstrakcyjnych, dopełniania wzrokowego, syntezy i analizy wzrokowej itd.
• rozwijanie umiejętności korzystania z umiejętności wzrokowych oraz percepcyjnych podczas zabaw ruchowych
• rozwijanie orientacji w schemacie ciała i w otoczeniu
• sensomotoryczną terapię widzenia (rozwijanie regulacji i integracji informacji pochodzących z różnych zmysłów u dzieci zagrożonych trudnościami szkolnymi z tytułu zeza i zaburzeń SI).

Rehabilitacja wzroku skierowana jest również do małych dzieci z poważnymi uszkodzeniami kilku zmysłów, szczególnie narządu ruchu i wzroku oraz do dzieci z mózgowymi uszkodzeniami widzenia.
Dzieci te mają problemy z działaniami w zakresie łączenia umiejętności motorycznych i wzrokowych i dopiero odpowiednio stymulowane potrafią poprawnie włączyć wzrok do działania lokalizując dostępne ich percepcji bodźce wzrokowe, utrzymując prawidłową pozycję ciała, obracając się, przemieszczając w kierunku obiektów wzrokowych.
Terapeuta widzenia/ tyflopedagog dobiera do potrzeb dziecka wielkość i jakość bodźców wzrokowo-dotykowo-słuchowych, rozwija u dziecka uwagę wzrokową oraz podstawowe umiejętności wzrokowe statycznie i w ruchu. Wspomaga również dziecko w integrowaniu informacji pochodzących z różnych zmysłów, rozwija wielozmysłową percepcję otoczenia.